top of page
Ara

KÜRESEL PAYLAŞIMIN GÜCÜ: IFLA CPDWL KOÇLUK DENEYİMİ

Güncelleme tarihi: 1 Kas


Doktora Öğrencisi Ayşegül Tok Joan Weeks

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Amerika Kongre Kütüphanesi


Tarih boyunca toplumların gelişimine yön veren mentorluk kavramı, köklerini Yunan mitolojisinde bulur.  3500 yıl öncesinde Homeros'un destanında, Ithaca Kralı Odysseus, Truva savaşına giderken evini ve oğlu Telemachus'u güvenilir dostu Mentor'a emanet eder. Mentor'un görevi, Telemachus'u eğitmek ve Odysseus savaşta iken onun yerine geçmektir. Bu süreçte Mentor, sadece koruyucu değil, Telemachus'un öğretmeni ve güvenilir danışmanı haline gelir (Starcevich, 1997). Yunan mitolojisindeki Mentor gibi, hayatımızda da bize yol gösteren, cesaret veren kişilerle karşılaşmak, gelişimimize büyük katkı sağlıyor. Mentorlük, genel olarak deneyimli ve bilgili bir kişinin, daha az deneyime sahip bir bireye rehberlik ettiği, onu desteklediği ve yönlendirdiği bir süreç olarak tanımlanmaktadır.


Türkiye’de mentor ve mentorluk kavramaları lider, rehber, danışman, danışmanlık, koç, yönetici gibi kavramalar ile zaman zaman karıştırılmakta ve sık sık birbirlerinin yerine kullanılmaktadır (Kılıç ve Serin, 2017). Mentorluk uygulamasının kütüphanelerdeki önemi ve yansımalarını ortaya koyan çeşitli çalışmalar da bulunmaktadır.  (Culpepper, 2000; Holt ve Kızılaslan; 2004; Ptolomey, 2008; Çelik, 2011; Kuyper-Rushing, 2011; Ekici ve Önal, 2019).

TKD-Hub bülteni için özel olarak hazırlanan bu yazıda IFLA CPDWL (Continuing Professional Development and Workplace Learning) Koçluk oturumu, deneyimlerinin önemine dair düşüncelerimizi paylaşmak istiyoruz.


Bir rehberin desteğiyle büyümenin ne kadar değerli olduğunu sonradan anlarız. Meslek hayatı boyunca pek çok zorlukla karşılaşır ve çoğu zaman yalnız kalırız.  Destek arayışlarında, rehberlikten yoksun olmanın burukluğunu hisseder; çoğu zaman herhangi bir yol gösterici olmadan, kendi başıma çözüm bulmaya çalışırız. İşte tam da böyle zamanlarda bir bilgeye rastlamak ne kadar kıymetli olur değil mi? 


IFLA Sürekli Mesleki Gelişim ve İşyeri Öğrenimi (CPDWL) Bölümü tarafından organize edilen koçluk oturumları, bize yalnız olmadığımızı hatırlatıyor.  Başkalarına rehberlik etmenin ve onların potansiyellerini keşfetmelerine yardımcı olmanın önemini hatırlıyoruz.


IFLA Sürekli Mesleki Gelişim ve İşyeri Öğrenimi (CPDWL) Bölümü Koçluk Projesi


2025 yılının Nisan ayı boyunca, IFLA Sürekli Mesleki Gelişim ve İşyeri Öğrenimi (CPDWL) Bölümü'nün kütüphane liderleri ve yöneticileri, karşılaştıkları fırsatlar ve zorluklar hakkında yeni bakış açıları kazanmak isteyen kütüphanecilere koçluk yaptı. Bire bir çevrimiçi görüşme formatında, koçlar, koçluk alanların kendilerini dinlendiğini ve onaylandığını hissetmelerini sağlamak için derinlemesine dinledikten sonra, çözümleri keşfetme ve eylem planlarını üstlenmek için güven geliştirme yolları hakkında bir sohbete dâhil ettiler.


CPDWL, Avrupa Bölgesel Bölüm Komitesi, Latin Amerika ve Karayipler Bölgesel Bölüm Komitesi, Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesel Bölüm Komitesi, Sahra Altı Afrika Bölgesel Bölüm Komitesi ve Yönetim ve Pazarlama Bölümü (M&M) gibi diğer IFLA ortaklarıyla birlikte, koçluk programına katılmak isteyen kütüphane profesyonelleri için web seminerleri, sosyal medya, bilgi formu ve çevrimiçi kayıt formu aracılığıyla iletişim kurdu. Koçluk alanlar, dillerine, kütüphane türlerine ve uygunluk durumlarına göre koçlarını seçebildiler. Dünya çapında saat farkları nedeniyle bazı zorluklar yaşandı, ancak koçlar ve koçluk alanlar e-posta yoluyla bağlantı kurarak çevrimiçi olarak buluşmak için karşılıklı olarak uygun zamanları belirlediler. 


CPDWL'nin sunduğu koçluk oturumları, bireylerin kariyerlerini geliştirmelerine, zorlu durumlarla başa çıkmalarına ve profesyonel hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştır. Bu oturumlar, yüz yüze ve çevrimiçi olarak sunulmakta olup, mümkün olduğunca çok dilde erişilebilir hale getirilmiştir. Koçluk oturumları, deneyimli profesyoneller tarafından yürütülmekte ve katılımcılara kişisel ve mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır. Katılımcılar, çeşitli konularda destek alarak kariyerlerini ilerletmek için bu fırsatlardan yararlanabilirler.


CPDWL üyesi ve Kongre Kütüphanesi Afrika ve Orta Doğu Bölümü Yakın Doğu Bölümü başkanı Joan Weeks, personellerinin mesleki gelişiminden sorumludur. Koç olmak için gönüllü olmuş ve 5 zorlu çevrimiçi eğitim oturumunun ardından Yunanistan, Hırvatistan, Birleşik Krallık ve Türkiye'den Ayşegül TOK'a koçluk yaptı. Koçluk oturumları, diğer ülkelerdeki Kütüphane ve Bilgi Bilimi uzmanlarının karşılaştığı zorluklar ve koçluk yapma yöntemlerini geliştirme konusunda kendisine değerli bilgiler sağladı. Mentorluğu bir destek değil bir dönüşüm süreci olarak görmek gerekiyor belki de geçmişte yaşadıklarımız, bizi buna daha da yakınlaştırmaktadır. Şimdi, biz de başkalarının hayatında bir fark yaratmak için bir arada olalım.


CPDWL bölümü koçluk oturumlarının yanı sıra pek çok çalışma da gerçekleştiriyor. Bölüm tarafından sunulan rehber ve çalışmalar, IFLA'nın Sürekli Mesleki Gelişim için rehberlik ilkelerini ve en iyi uygulamalarını vurgulamak için yayınlanmaktadır. Bu rehberler, öğrenicilerin, işverenlerin, mesleki derneklerin ve kütüphane ve bilgi bilimleri (LIS) eğitimi veren kurumların ihtiyaçlarına odaklanmakta ve IFLA'nın rehberliğini özetleyen posterler, çeşitli dillerde PDF formatında web sayfalarında yer almaktadır. Bu diller zamanla genişletilmektedir. Ayrıca dönemlik webinarlara katılmak da mümkündür. Bu webinarlarda yeni kütüphanecilere yönelik konular ele alınmaktadır. CPDWL, bireylerin kariyerlerini geliştirmelerine yardımcı olmak için yüz yüze ve çevrimiçi koçluk oturumları da sunmaktadır. Yıllık IFLA WLIC etkinliğinde, CPDWL ve Bilgi Yönetimi Bölümü iş birliğiyle bir Bilgi Kafesi düzenlenmektedir; katılımcılar, farklı konular üzerinde tartışmalara katılma fırsatı bulmaktadır. Ayrıca, infodemi kavramı, kriz dönemlerinde aşırı bilgi yönetiminin zorluklarını vurgulamakta ve bu konu, bilgi yönetimi profesyonelleri için hayati öneme sahiptir. 


Ben Ayşegül Tok; bu anlamlı deneyimi benimle paylaştığı ve destekleyici yaklaşımıyla bana ilham verdiği için Joan Weeks’e en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Ayrıca, mesleki dayanışmayı küresel ölçekte güçlendiren IFLA CPDWL Standing Committee üyelerine de minnettarım. Bu deneyim, yalnızca bir öğrenme oturumu olmadı; mesleki kimliğimi yeniden tanımlama, topluluğunun bir parçası olmanın değerini yeniden hatırlama süreciydi. Yeni koçluk sezonlarını ve kütüphaneler arası bu anlamlı paylaşımların devamını sabırsızlıkla bekliyorum.


Daha fazlası için :




Kaynakça 


Kılıç, E., ve Serin, H., (2017). Süreç olarak mentörlük.  Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, (3), 2, 1-8.


Çelik, S. (2011). Kütüphaneci eğitiminde mentorluk uygulaması: Doğuş Üniversitesi Kütüphanesi örneği. Bilgi Dünyası, 12(2), 295-318. https://doi.org/10.15612/BD.2011.199


Ekici, S. ve Önal, H. İ. (2019). ODTÜ Kütüphanesi mentorluk uygulaması. Türk Kütüphaneciliği, 33(1), 24-42. https://doi.org/10.24146/tkd.2019.45 


Holt, İ., & Kızılaslan, D. (2004). Kütüphanecilikte sürekli eğitim uygulamaları ve Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi örneği (F. Özdemirci & S. Arslantekin, Ed.). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi. http://eprints.rclis.org/5874/ 


Kuyper-Rushing, L. (2001). A formal mentoring program in a university library: Components of successful experiment. The Journal of Academic Librarianship, 27, (6) 440-446.


Ptolomey, J. (2008). Mentoring: supporting the library and information professional?  Health  Information & Libraries Journal, 25, (4) 309-312.


Starcevich, M. (1997). All About coaching and team building. CMOE.



bottom of page