top of page
Ara

RAFLARIN ÖTESİNDE BİR MİSYON: MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KÜTÜPHANESİ OKUMA KULÜPLERİNİN KENT KÜLTÜRÜNE KATKISI


Şeref DEMİRTAŞ  Muğla Büyükşehir Belediyesi Kütüphanesi
Şeref DEMİRTAŞ  Muğla Büyükşehir Belediyesi Kütüphanesi

Okuma kültürü, bireyin düşünsel derinliğini artırdığı kadar toplumun kültürel ve entelektüel gelişimini de besler. Kütüphaneler bu sürecin kalbidir; çünkü kütüphaneler sadece kitapların saklandığı, korunduğu yerler değil, bilginin, düşüncenin paylaşıldığı ve yeniden üretildiği / türetildiği alanlardır. Muğla Büyükşehir Belediyesi Kütüphanesi (MBBK) olarak, bu anlayışla 2021 yılından itibaren farklı yaş ve meslek gruplarını bir araya getiren üç kalıcı okuma kulübü kurduk. Amacımız, “okuma eylemini toplumsal bir deneyime dönüştürmekti”.


Bu üç oluşum, kütüphaneyi sadece kitap ödünç alınan bir yer olmaktan çıkarıp, kent yaşamının kültürel nabzının attığı bir merkez hâline getirdi.


MBBK'nın Üç Yaşayan Topluluğu: Kütüphanenin Yeni Rolü


MBBK bünyesinde kurulan ve belediye/halk kütüphaneciliği vizyonuna farklı bir bakış katan bu üç okuma kulübü şunlardır:


Kitap Kulübü Salı Buluşmaları: Okuma Kültürünün Nabzı

Klasikler Okuma Topluluğu: Derin Okumalar Atölyesi

Tiyatro (Oyun) Okumaları Grubu: Edebiyat ve Sahne Sanatları Arasında


1.Kitap Kulübü Salı Buluşmaları


Her ayın ilk Salı günü düzenlenen bu buluşmalar, 2 Kasım 2021’de başladı. Kolaylaştırıcılığını Kütüphaneci Şeref Demirtaş’ın yaptığı etkinliklerde, Türk ve dünya edebiyatından seçilen eserler; hem yazarın biyografik geçmişi hem de temsil ettiği edebi akım bağlamında ele alınmaktadır. Kitap Kulübü aracılığıyla bir araya gelen edebiyatseverler bu buluşmalarda hem farklı edebiyatların yazarları ve eserleri ile tanışıyor; hem de o eserlerdeki karakterleri ve karakterlerin yaratılış sürecini, eserin edebi arka planını görüyorlar, farklı sorgulamalar gerçekleştiriyorlar. Katılımcılar, kulüp buluşmaları ile yazarı, eseri, karakterleri değerlendirip çok farklı bakış açısı oluşturuyorlar. Buluşmalar sayesinde okurların okudukları ve birlikte analiz ettikleri eserle, yazarla ve içerikle ilgili farklı okumalara yönelmesi de sağlanmaktadır. Buluşmaların sonunda kolaylaştırıcı ve katılımcılardan dileyenlerin şiir okumaları ise özgün bir gelenek haline gelmiş durumda.


Bugüne değin yüzlerce kişiyle etkileşim kuran bu kulübün bugün 215 aktif üyesi var; her ay buluşmalara 45-50 kişi düzenli katılım gösteriyor. 


Kitap Kulübü Salı Buluşmaları bu süreçte Mine Söğüt, Figen Şakacı, Oya Baydar, Murat Menteş ve Latife Tekin gibi yazarların da yer aldığı özel oturumlar ile Muğla’da edebiyat çevresinin canlanmasına öncülük etmiştir.


ree

ree

2. Klasikler Okuma Topluluğu: Derin Okumalar Atölyesi


14 Kasım 2023'te başlayan Klasikler Okuma Topluluğu, daha derinlikli okumalar yapmak isteyen Kitap Kulübü üyelerinin bir kısmının talebiyle, kamuya kapalı ve yoğun odaklı bir yapı olarak tasarlanmıştır. Her ayın ikinci Salı günü buluşan grubun önceliği “Dünya Klasikleri” üzerine okumalar yapmaktır. Dünya klasiklerinin yazarları, temsil ettikleri edebi akımlar, yazdıkları eserlerin içinde bulunduğu dönemi içeren bilgiler eşliğinde yazarlar ve eserleri derinlemesine analiz edilmektedir. Bu okumalar ile topluluk üyelerine eleştirel düşünme becerisi kazandırılırken, kitapların yazıldıkları dönemin kültürel, sosyal ve politik yapısını anlamaları sağlamaktadır. 


Klasikler Okuma Topluluğu buluşmaları ile büyük yazarların dilini ve anlatım tarzını keşfederek edebiyatın estetik yönüne dikkat çekilmekte ve katılımcıların zamanla kelime dağarcığının zenginleştirilmesi amaçlanmıştır. Katılımcılar tartışmalar sayesinde fikirlerini daha açık ve etkili bir şekilde ifade etmeyi öğrenirken, farklı bakış açılarıyla dünya görüşlerinin genişlemesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca, klasiklerde yer alan güçlü karakter analizleri, insan doğasını ve toplumsal ilişkileri daha iyi anlamalarına yardımcı olmaktadır. Tüm bu süreç, katılımcıların kişisel ve entelektüel gelişimine katkı sağlarken edebiyatın ve sanatın insan hayatındaki yerini daha bilinçli bir şekilde kavramalarına olanak sağlamaktadır.


ree

ree

3. Tiyatro (Oyun) Okumaları Grubu


2 Kasım 2023’te başlayan Tiyatro Okumaları Kulübü, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden Dr. Raziye Ersan’ın desteğiyle yürütülüyor. Her ayın son Salı günü yapılan buluşmalar ile tiyatro oyunu okuma alışkanlığı kazandırmakla birlikte oyunlarda geçen kavramlar, tiyatro tarihi, oyun yazarları gibi konularda bilgiler verilmektedir. Kulüp tiyatro metinlerini yalnızca edebi değil, tarihsel ve mitolojik yönleriyle de ele alıyor. Antik dönem oyunları aracılığıyla o dönemin sosyal yaşantısı, kültürel hayatı ve bilgi aktarım araçları gibi konularda Muğla’nın antik kentleriyle kültürel bağ kuruluyor; böylece yerel tarih farkındalığı artıyor.


ree

ree

Okuma Kulüpleri ve Kütüphane Haftası Farkındalık Buluşmaları


Kitap Kulüpleri ve Tiyatro (Oyun) Okumaları etkinlikleri, yalnızca kütüphane duvarları arasında değil, Kütüphane Haftası Farkındalık Buluşmaları ile kentin tarihsel ve doğal mekânlarında da yaşam buluyor. Bu yaklaşım, kütüphanecilik mesleği için önemli bir vizyon sunmaktadır. Bu kapsamda; 58. Kütüphane Haftası’nda (27 Mart 2022), Bafa Gölü – Heraklia Antik Kenti rotasında bir doğa gezisinin ardından Lagina Kutsal Alanı’ndaki Hekate Tapınağı’nda Fakir Baykurt’un “Eşekli Kütüphaneci” kitabı ile merhum meslektaşımız Aydın İleri’nin “Eşekle Gelen Aydınlık” kitabı değerlendirilmiştir. Bu etkinlikle “kitap” ile “mekân” arasında sembolik bir bağ kurulmuştur. Ayrıca seçilen kitaplar aracılığıyla Kütüphanecilik mesleğinin ve Mustafa Güzelgöz ve Aydın İleri nezdinde kütüphanecilerin toplumsal farkındalığı artırılmıştır.


ree


59. Kütüphane Haftası’nda (26 Mart 2023), Efes Antik Kenti ve Celsus Kütüphanesi’nde, Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bülent Yılmaz’ın katılımıyla antik Anadolu kütüphaneleri, kütüphane-felsefe ilişkisi ve okuma kültürünün tarihsel sürekliliği üzerine bir söyleşi gerçekleştirilmiştir.


ree

ree

60. Kütüphane Haftası’nda da (23 Mart 2024), Knidos Antik Kenti’nde, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ali Akkaya’nın katılımıyla kütüphanelerin geleceği, sürdürülebilirlik, okuma alışkanlıkları ve tiyatro kültürü arasındaki ilişkiler tartışılmıştır.


ree

ree

Okuma Kulüplerinin Kazanımları: Kütüphane, Kentin Kültür Atölyesi


Kitap Kulübü Salı Buluşmaları aracılığıyla, Muğla’nın kültürel yaşamına katkı sağlanmaktadır.  Bu buluşmaların ve kulüp faaliyetlerinin kütüphanecilik ve kent kültürü açısından sağladığı başlıca kazanımlar şunlardır:

  • Okuma oranı ve kütüphane kullanımını artırdı,

  • Katılımcıların kitap ve yazar analizinde derinleşmesini sağladı,

  • Kütüphaneyi kentin kültürel belleğiyle ilişkilendirdi,

  • Kent genelinde düzenlenen kültürel faaliyetlere katkı sağladı,

  • MBBK’nın okuma kulüpleri Muğla’da 10’dan fazla yeni kitap kulübünün doğmasına öncülük etti.


Sonuç: Kütüphaneler Artık Sadece Raflardaki Kitaplar Değil, Yaşayan Mekânlar


MBBK’nın okuma kulüpleri, bireysel okuma alışkanlıklarını kolektif bir kültür hareketine dönüştürmeyi başardı. Katılımcılar yalnızca bir kitabı değil, bir düşünce biçimini, bir topluluk ruhunu paylaşıyor.


Muğla Büyükşehir Belediyesi Kütüphanesi örneği, belediye/halk kütüphanelerinin kitapların korunduğu pasif birer merkez olmaktan çıkıp toplumsal etkileşim alanlarına dönüşebileceğini gösteriyor. Bu model, okuma eylemini yalnızca bireysel bir alışkanlık değil, kültürel bir dayanışma biçimi hâline getiriyor. Kütüphaneler artık sadece kitapların değil; insanların, düşüncelerin ve duyguların da buluştuğu mekânlardır.


Okuma Kulüpleri ve MBBK Üzerine Okuma Listesi



bottom of page