KÜTÜPHANE HİZMETLERİNDE DOLAŞIM; BİR İLETİŞİM LABORATUVARI

Sezgin YILMAZ Beykoz Üniversitesi

Kütüphanecilik mesleği adına kişisel bir tespitim üzerine ortaya çıkıyor bu yazı. 10 yılı aşkın süredir kütüphaneciliği severek yapan biri olarak bir üniversite kütüphanesinin neredeyse tüm birimlerinde hatırı sayılır sürelerde görev yaptım. Bunların arasında dolaşım da vardı. Dolaşım süreçlerinde görev aldığım süre boyunca, hatta bir adım öteye giderek tüm meslek hayatım boyunca özellikle genç meslektaşlarda dolaşım süreçlerine karşı bir önyargı olduğunu gözlemledim. Bu görevin kütüphanecilere layık olmadığını, diğer görevlere göre daha kolay veya alelade göründüğü algısını çok gördüm. 

Bana göre dolaşım masası her kütüphanecinin mesleğe başlarken mutlaka deneyimlemesi gereken bir birim. Kimi kurumlarda “Ödünç verme, Dolaşım, Referans v.b.” gibi farklı olarak adlandırılan bu birim bence mesleği anlamak ve meslek bilincini geliştirmek açısından çok önemli. Ben de uzun yıllar dolaşım biriminde çalışmış ve buradaki görev sürecinde farklı görevleri de eş zamanlı yürütmüş bir kütüphaneci olarak dolaşım masasında tüm meslek hayatım boyunca kullanacağım çokça deneyimle doldurdum heybemi. 

Dolaşım masasında eğer mesleği yeterli ciddiyet ve donanımla yapabilirseniz hitap ettiğiniz kitleyi çok iyi tanır ve ihtiyaçlarını çok iyi bir şekilde tespit edebilirsiniz. Nesiller arasındaki değişimi çok güzel fark eder ve iletişim becerilerinizi bu yönde geliştirebilirsiniz. Kütüphanecilik, iletişim becerilerinin çok yüksek olması gereken bir meslek. Bu benim şahsi görüşüm olsa da birçok meslektaşım da bana bu yönde hak verecektir. Kütüphane eğitimlerini planlarken, içeriklerini hazırlarken ve en önemlisi bu içerikleri gerçekleştirirken bu beceriler son derece etkili olacaktır. 

Dolaşım masasında başarılı olmanın temel ölçütü kullanıcıların memnuniyetini sağlamak olduğu için aslında bu birimin başarısı eşittir kütüphanenin başarısı diyebiliriz. Sunduğunuz hizmet ve kaynaklar ne kadar çeşitli olursa olsun ne kadar nitelikli olursa olsun kullanıcı kütüphaneye geldiğin o ilk karşılayan ve ihtiyaçlara ilk cevap veren kütüphaneci bu hizmetler ile uyumlu bir donanım ve kabiliyette değilse diğer süreçlerin önemi ciddi ölçüde azalacaktır. 

Kullanıcı memnuniyetini sağlamak için daha önce de bahsettiğim gibi öncelikle bu işi severek ve ciddiyetle yapmak çok önemli. Dolayısıyla son derece donanımlı olmak kullanıcıları çok iyi tanımanın yanında kütüphaneyi ve tüm hizmetlerini de çok iyi bilmek ve anlamak bu işin olmazsa olmazı. Başlıkta yer aldığı gibi aslında burası tam bir iletişim laboratuvarı. Kime hangi yöntemle yaklaşmanız gerektiğini, kimin hangi tür kaynakları kullandığını veya kullanabileceğini, kimin hangi yönlerden kütüphaneden beklentilerinin olduğunu doğruca gözlemleme şansının olduğu bir yer burası. Bir gün meslekte gerçekten gönül vererek ilerleyecek olduğunuzda dahi bu birimde edineceğiniz tüm deneyimler size bir yol haritası olarak heybenizde kalacak. Dolaşım masasında başlayıp farklı birimlerde devam edebilirsiniz meslek hayatınıza ve zamanı geldiğinde bir kütüphanenin yöneticisi bile olsanız orada kazandığınız deneyimler kullanıcılarınız ile ilişkilerinize size daimi bir rehber olarak kalacaktır. 

Tüm bunların sonucu olarak özellikle genç meslektaşlarımıza ve müstakbel meslektaşlarımıza naçizane tavsiyem bu birimde görev aldıkları veya alacakları zaman bunu ikinci sınıf bir görev gibi görmeden gerekli ciddiyet ve hassasiyetle yapmaları. Emin olun sonrasında toplayacağınız meyveler size bol bol iyi ki dedirtecek. Bu iletişim laboratuvarını verimli kullanmak sizin elinizde.